Kościoły

Rotundy na Bornholmie

Wielką atrakcją, a zarazem symbolem Bornholmu są 4 romańskie kościoły-rotundy w miejscowościach: Nyker, Olsker, Nylars i Østerlars (w całej Danii zachowało się ich zaledwie 5). Zbudowane zostały w XII-XIII wieku i pełniły funkcję sakralno-obronną, dokąd chronili się mieszkańcy wyspy w czasie licznych najazdów.

Trzykondygnacyjna budowa pozwalała również na przechowywanie w nich zbiorów żywności, by nie wpadły one w ręce najeźdźców.

Dzisiaj są one charakterystycznym elementem krajobrazu bornholmskiego, a równocześnie fascynującym obiektem do zwiedzania. W większości z nich zachowały się bowiem wapienne freski z tego okresu, jak również inne elementy kultury sakralnej, np. romańskie chrzcielnice oraz wspomniane wcześniej kamienie runiczne o treści chrześcijańskiej (co jest wyjątkiem w całej, wówczas pogańskiej Skandynawii).

Najlepiej zachowanym jest kościół w Olsker, tzw. Olskirke, udostępniony do zwiedzania w godzinach dziennych.

Østerlars Kirke

Jest to największa i najstarsza z rotund na wyspie. Jest popularną atrakcją turystyczną odwiedzaną rocznie przez 12 000 zwiedzających.

Został wzniesiony około 1160 r. jako świątynia pod wezwaniem św. Wawrzyńca.  Budowla składa się z apsydy, owalnego prezbiterium oraz okrągłej nawy. Ma 3 kondygnacje.

Niegdyś budowla była ufortyfikowana, najwyższa kondygnacja pełniła funkcję galerii strzeleckiej. Ściany zostały wykonane z kamieni polnych, a fundamenty z bornholmskiego piaskowca. Zewnętrzna średnica nawy wynosi 16 m. W jej centrum znajduje się pusta w środku kolumna o średnicy 6 m. Pierwotnie wnętrze oświetlały niewielkie romańskie okna, powiększone w okresie nowożytnym.

W XVII w. dodano przypory, a w XVII w. stożkowaty dach. Przedsionek powstał w 1870 r. Znajduje się w nim kamień runiczny z ok. 1100 r. Drugi kamień jest na terenie przykościelnym (ok. 1070). Centralna kolumna jest pokryta freskami wykonanymi ok. 1350. W okresie reformacji zostały one zamalowane i odkryto je w 1889. Przedstawiają one Zwiastowanie, Nawiedzenie, Narodzenie Chrystusa, śpiącego Józefa w żydowskiej czapce, apokryficzny cud żniw dokonany przez Marię podczas ucieczki do Egiptu oraz Sąd Ostateczny.

Ambona kościoła pochodzi z 1595, a ołtarz jest datowany na ok. 1600.

Okrągły Kościół Østerlars jest zazwyczaj otwarty dla gości, gdy nie odbywa się msza, a za symboliczną opłatą można odwiedzić zarówno kościół, jak i wspiąć się na krokwię. W miesiącach zimowych wstęp jest bezpłatny pomiędzy porannym i wieczornym biciem dzwonów. Istnieją publiczne toalety i mnóstwo miejsc parkingowych.

Nylars Kirke

Okrągły Kościół Nylars świadczy o jego przeszłości w celach obronnych w większym stopniu niż jego współbracia i jest uważany za najlepiej zachowany.

Nylars Round Church został wzniesiony w 1160 roku, a freski wokół centralnej kolumny opowiadają o stworzeniu Adama i Ewy, upadku i ich wygnaniu z Ogrodu Edenu. Nylars Round Church poświęcony jest Sct. Mikołaja z Myry - anioła stróża marynarzy, w kościele znajdują się dwa z 40 kamieni runicznych na Bornholmie.

Wstęp do kościoła Nylars Round jest bezpłatny. Kościół jest zamknięty w czasie mszy. Istnieją publiczne toalety (nie dla osób niepełnosprawnych) i mnóstwo miejsc parkingowych.

Ols Kirke

Kościół św. Olafa w Olsker – jest to kościół obronny we wsi Olsker na Bornholmie. Jedna z czterech rotund na wyspie. Świątynia jest po raz pierwszy wzmiankowana na 3 lutego 1379, ale powstała już w XII w.

Składa się z apsydy, prostokątnego prezbiterium i okrągłej trójkondygnacyjnej nawy wspartej na centralnej kolumnie. W prezbiterium znajduje się kamienny ołtarz wykonany z bornholmskiego granitu, na którym jest umieszczona płaskorzeźba przedstawiająca trzy Marie u grobu Chrystusa. Jest to ceramiczna rzeźba Gunnara Hansena z 1950.

W pobliżu ołtarza znajduje się kamienna chrzcielnica. Na sklepieniu jest zawieszony sześcioramienny świecznik z ok. 1600, pochodzący zapewne z kaplicy św. Małgorzaty na zamku Hammershus. Centralna kolumna wspierająca prezbiterium była pokryta freskami. Pozostały z nich tylko ornamentalne obramienia.

Z prezbiterium po wąskich schodach można wejść na drugą i trzecią kondygnację. Ostatnia z nich pełniła funkcję obronną.

Na terenie przykościelnym znajduje się wolno stojąca dzwonnica. Okrągły kościół w Olsker każdego roku odwiedza około 25 000 gości.

Kościół jest otwarty dla gości, gdy nie odbywa się msza. Więcej informacji można uzyskać od personelu na werandzie kościoła. Istnieją publiczne toalety i niewielki parking.

Okrągły Kościół Olsker to najwyższy z okrągłych kościołów na Bornholmie i najbardziej elegancki z zewnątrz.

Ny Kirke

Okrągły kościół Nyker jest najmniejszym z czterech okrągłych kościołów na Bornholmie. Ny Kirke (Nowy Kościół) – rotunda we wsi Nyker na wyspie Bornholm.

Budowla powstała w XII lub XIII w. i jest najmłodszą z bornholmskich rotund.

Składa się z apsydy, prezbiterium, nawy i kruchty. Ta ostatnia jest młodsza od pozostałych części, ale także pochodzi z epoki średniowiecza. W prezbiterium znajduje się kamienny ołtarz wykonany z wapienia z wyspy Olandii oraz kamienna chrzcielnica wykonana na Gotlandii.

Okrągła nawa wspiera się na centralnej kolumnie pokrytej w górnej części freskami przedstawiającymi od lewej: Pocałunek Judasza, Pojmanie, Chrystus prowadzony do Piłata, Chrystus przed Piłatem, Cierniem koronowanie (identyfikacja niepewna), Biczowanie, Niesienie krzyża, Ukrzyżowanie, Złożenie do grobu, Zmartwychwstanie i Wniebowstąpienie. Kolejny, ostatni fresk jest nieczytelny.

W prezbiterium znajduje się również ambona. Korpus pochodzi z XX w. i jest zdobiony płaskorzeźbami z XVII w. wykonanymi przez rzeźbiarza z Flensburga, Hinricha Ringeringsa. Przedstawiają one zwiastowanie, Narodzenie Chrystusa, Pokłon Trzech Króli oraz Obrzezanie. Nad amboną jest umieszczona klepsydra. W kruchcie zachował się kamień runiczny i tablica dżumy wymieniająca jej ofiary z lat 1618 i 1654.

Na terenie przykościelnym znajduje się wolno stojąca dzwonnica.

Ta strona używa ciasteczek (cookies), dzięki którym nasz serwis może działać lepiej. Akceptuję
Facebook
Instagram