Bornholm słynie z czterech romańskich kościołów-rotund w Nyker, Olsker, Nylars i Østerlars, które powstały w XII-XIII wieku jako obiekty sakralno-obronne. Te wyjątkowe budowle z malowniczymi freskami i chrzcielnicami są dziś zarówno symbolem wyspy, jak i fascynującym celem turystycznym.
Østerlars Kirke – największy kościół rotundowy na Bornholmie
Østerlars Kirke to największa i najstarsza rotunda na Bornholmie, wzniesiona około 1160 roku jako świątynia pod wezwaniem św. Wawrzyńca. Trzykondygnacyjna budowla łączy funkcje sakralne i obronne, z galerią strzelecką na najwyższej kondygnacji. Kościół zachwyca unikalną architekturą – okrągła nawa o średnicy 16 metrów, masywna centralna kolumna pokryta freskami z XIV wieku oraz romańskie okna i detale przyciągają rocznie około 12 000 turystów. Na terenie kościoła znajdują się dwa kamienie runiczne z XI i XII wieku, a wnętrze kryje gotyckie malowidła przedstawiające sceny biblijne, w tym Zwiastowanie i Sąd Ostateczny.
W XVII wieku dodano stożkowaty dach i przypory, a przedsionek powstał w 1870 roku. Ambona datowana jest na 1595 rok, a ołtarz na około 1600 rok. Østerlars Kirke jest otwarty dla zwiedzających, z symboliczną opłatą za wstęp, który obejmuje możliwość wejścia na krokwię, skąd roztacza się widok na okolicę. W zimowych miesiącach wstęp jest bezpłatny w określonych godzinach. Na miejscu znajdują się toalety i wygodne parkingi, co czyni to miejsce łatwo dostępnym i idealnym celem podczas zwiedzania Bornholmu.
DOJAZD
Rower: trasa rowerowa Allinge - Svaneke
Autobus: Z Gudhjem, autobus linii 3
Nylars Kirke – najlepiej zachowany kościół rotundowy o obronnym charakterze na Bornholmie
Nylars Kirke, wzniesiony w 1160 roku, to jeden z najlepiej zachowanych kościołów-rotund na Bornholmie, pełniący niegdyś funkcje sakralne i obronne. Poświęcony św. Mikołajowi, patronowi marynarzy, wyróżnia się freskami wokół centralnej kolumny, które przedstawiają historię stworzenia Adama i Ewy, ich upadku oraz wygnania z Raju. Kościół mieści dwa z 40 kamieni runicznych Bornholmu, co czyni go wyjątkowym świadectwem historii wyspy.
Wstęp do Nylars Kirke jest bezpłatny, a miejsce pozostaje otwarte dla zwiedzających poza godzinami nabożeństw. Na terenie przykościelnym znajdują się toalety (niedostępne dla osób z niepełnosprawnościami) oraz obszerne parkingi, co czyni kościół wygodnym i przyjaznym celem turystycznym dla wszystkich odwiedzających Bornholm.
Olsker Kirke – najwyższy i najbardziej elegancki kościół rotundowy na Bornholmie
Olsker Kirke, zwany Kościołem św. Olafa, to imponujący kościół obronny w miejscowości Olsker, będący jedną z czterech słynnych rotund na Bornholmie. Wzniesiony w XII wieku, składa się z apsydy, prostokątnego prezbiterium i okrągłej, trójkondygnacyjnej nawy wspartej na masywnej centralnej kolumnie. Wewnątrz zachwyca kamienny ołtarz z bornholmskiego granitu z ceramiczną rzeźbą Gunnara Hansena z 1950 roku oraz chrzcielnica i unikatowy sześcioramienny świecznik z ok. 1600 roku.
Najwyższy z bornholmskich kościołów rotundowych pełnił funkcje obronne, o czym świadczy trzecia kondygnacja i freski zdobiące centralną kolumnę, z których do dziś zachowały się jedynie fragmenty ornamentalne. Kościół otoczony jest malowniczym terenem z wolno stojącą dzwonnicą. Rocznie odwiedza go około 25 000 turystów, a miejsce pozostaje otwarte poza godzinami nabożeństw. Na miejscu znajdują się toalety i niewielki parking.
DOJAZD
Rower: trasa rowerowa Allinge - Svaneke
Autobus: z Allinge, autobus linii 1
Nyker Kirke – najmniejsza i najmłodsza rotunda na Bornholmie
Ny Kirke, znany jako Okrągły Kościół Nyker, to najmniejsza i najmłodsza z czterech bornholmskich rotund, wzniesiona w XII lub XIII wieku we wsi Nyker. Składa się z apsydy, prezbiterium, okrągłej nawy oraz średniowiecznej kruchty. W prezbiterium znajduje się kamienny ołtarz z wapienia z Olandii, kamienna chrzcielnica z Gotlandii oraz ambona zdobiona XVII-wiecznymi płaskorzeźbami autorstwa Hinricha Ringeringsa. Freski na centralnej kolumnie przedstawiają kluczowe sceny z Męki Pańskiej i Zmartwychwstania, co czyni wnętrze kościoła prawdziwym skarbem sztuki sakralnej.
Kościół otoczony jest terenem przykościelnym z wolno stojącą dzwonnicą, a w kruchcie można zobaczyć tablicę upamiętniającą ofiary dżumy oraz kamień runiczny. Ny Kirke, mimo swoich niewielkich rozmiarów, zachwyca bogatą historią i unikalnymi detalami architektonicznymi. Jest otwarty dla zwiedzających poza godzinami nabożeństw, oferując przyjazne warunki z dostępem do parkingu i spokojnym otoczeniem idealnym do odkrywania bornholmskiego dziedzictwa.