Wiatraki na Bornholmie
Niewątpliwą atrakcją turystyczną Bornholmu są stare wiatraki. Na wyspie zachowało się ich 14. Spoglądając na turystyczną mapę Bornholmu, na której zaznaczone są różne atrakcje, możemy odszukać kilkanaście wiatraków.
Najczęściej są one typu holenderskiego, choć nie tylko. Obok wiatraków znajdują się najczęściej zwyczajne zabudowania, które zamieszkują zwykli mieszkańcy Bornholmu, co całości dodaje normalnego, ludzkiego wymiaru. Otóż wiatraki to nie tylko ładne budowle, które obecnie przyciągają turystów, lecz normalne konstrukcje wymyślone przez człowieka, aby ułatwić mu codzienną pracę i życie.
Najczęściej występującym tu typem jest holenderski wiatrak, który służył do mielenia mąki. Charakteryzuje się tym, że jego górna część, czyli kopuła, jest ruchoma i w bardzo łatwy sposób można ustawić nią łopaty wiatraka w stronę wiatru.
Obecnie, niektóre z nich, są przystosowane do zwiedzania. Można zobaczyć ich wnętrze i dowiedzieć się o ich historii, a czasami kupić lokalne wyroby. Wiatraki Bornholmu to ciekawie wkomponowane w naturalny krajobraz wyspy obiekty. Nie są specjalnie ogrodzone płotem, nie występują w skansenach, nie są elementem muzeów etnograficznych.
Aarsdale Mølle
Aarsdale Windmill to holenderski wiatrak położony na szczycie wzgórza na południowym skraju Aarsdale, 3 km na południe od Svaneke.
Jest to najpopularniejszy wśród turystów ogromny biały "holender", udostępniony do zwiedzania. W jego wnętrzu można zobaczyć trzy ogromne żarna, z których każde waży ok. 1,5 tony oraz pozostałe mechanizmy młyna. Jest to jedyny wiatrak na wyspie, w którym od czasu do czasu mieli się jeszcze ziarno na mąkę. W sklepiku obok młyna możemy kupić ciekawe pamiątki.
DOJAZD
Rowerem: trasa rowerowa: Rønne - Årsdale lub Svaneke - Rønne
Autobusem: z Nexø, autobus linii 6
Egeby Mølle
Egeby Windmill to młyn położony 5 km na wschód od Aakirkeby. Zbudowany w 1787 roku, pozostał w użytkowaniu do późnych lat dwudziestych.
W 1996 r. przeprowadzono kompleksowe prace konserwatorskie i zakończono je w 1999 r., dzięki czemu młyn stał się w pełni sprawny. Od 1964 roku Egeby Mølle jest zabytkowym budynkiem.
Z trzech zachowanych młynów na Bornholmie najbardziej charakterystyczny jest Egeby. Jego drewniana konstrukcja z drewnianym dachem oraz cztery kratowane żagle wyróżniają go spośród pozostałych młynów. Pojedynczy kamień młyński to piaskowiec z Nexø. Podczas prac konserwatorskich ukończonych w 1999 r. zachowano wiele oryginalnych maszyn, ale żagle, podstawa, pokrycia dachowe i okładziny zewnętrzne zostały wymienione.
Myreagre Mølle
Myreagre Windmill to bielony "wieżowiec" położony 3 km na wschód od Aakirkeby.
Zbudowany w 1865 roku, pozostał w użytkowaniu do 1970 roku. Ośmiokątna wieża (okrągła wewnątrz) zbudowana jest z naturalnego piaskowca, a czapka pokryta jest papą. Jest maszynownia z działającym silnikiem. Młyn jest w dobrym stanie technicznym.
Czapeczka oraz żagle mogą się obracać, ale ze względu na wiekowość właściciela młyna, nie jest on właściwie utrzymywany.
Gudhjem Mølle
Wiatrak w Gudhjem znajduje się na szczycie wioski Gudhjem. Z rozpiętością żagla wynoszącą 24 metry, holenderski młyn jest największym wiatrakiem w Danii. Działał od 1893 do 1962 r., kiedy to został wycofany z eksploatacji.
W związku z młynem wybudowano również dom, magazyn, piekarnię, maszynownię i generator prądu. Żagle obróciły się po raz ostatni w 1959 r.
W 1965 r. usunięto wszystkie maszyny, a wiatrak przekształcono w dyskotekę, a następnie w sklep z ceramiką. W 1993 r. zmieniono żagle, a w 1998 r. odnowiono czapkę i różę wiatrów. Od 2007 roku turyści mogą odwiedzać sklep i kawiarnię, które zajmują teraz dwa niższe piętra młyna. Trzecie piętro jest wykorzystywane przez Fødevare Udviklingscenter Bornholm, sekretariat LEADER +, Europæisk Netværk af Regional Madkultur i Energi Oplysningskontor na Bornholmie.
DOJAZD
Rowerem: trasa rowerowa Allinge - Svaneke
Autobusem: z Nexø, autobus linii 7
Tejn Mølle
Tejn Windmill, znany również jako Melsted Stubmølle, niedawno został przeniesiony z Tejn na zachodnim wybrzeżu do Melstedgård w pobliżu Gudhjem, gdzie jest częścią Bornholms Landbrugsmuseum (Bornholm's Farming Museum).
Dokładny wiek młyna nie jest znany, ale prawdopodobnie powstał około 1800 roku. Pierwotnie znajdował się w Aarsballe. W przeciwieństwie do większości młynów, żagle obracają się w kierunku przeciwnym do ruchu wskazówek zegara. W 2006 r. zdecydowano, że należy przenieść go do Landbrugsmuseet Melstedgård, gdzie został on otwarty w 2009 r. Tejn Mølle stał się zabytkowym budynkiem w 1959 roku.
W nowej lokalizacji przy 7A Møllegade w Gudhjem, młyn stoi w doskonałej pozycji na zachód od farmy muzealnej znanej jako Melstedgård. Jego wysoka pozycja nie tylko sprawia, że jest widoczny z głównej drogi, ale oznacza też, że jest wystarczająco dużo wiatru, by mógł funkcjonować. Służy do mielenia kukurydzy w celu karmienia zwierząt gospodarskich. Gospodarstwo muzealne jest oczywiście otwarte dla zwiedzających. Istnieje wystawa o młynach na Bornholmie, a także pokaz młyna.
Kuremøllen
Kuremøllen to drewniany młyn położony 3 km na zachód od Svaneke. Zbudowany w 1861 roku, pozostał w użytkowaniu do 1960 roku.
Christian Sommer, obecny dziadek właściciela, zbudował wiatrak w 1861 roku dla siebie, po wybudowaniu w pobliżu Svanemøllen dla grupy mieszkańców Svaneke kilka lat wcześniej.
Młyn jest otwarty dla zwiedzających w miesiącach letnich.
DOJAZD
Rowerem: trasa rowerowa Allinge - Svaneke
Autobusem: z Nexø, autobusy linii 6, 7
Bechs Mølle
Bech's Windmill to młyn położony w Svaneke. Zbudowany w 1629 roku, jest najstarszym i największym stałym wiatrakiem w Danii. W ostatnich latach przeprowadzono szeroko zakrojone prace restauratorskie, zachowując w miarę możliwości starą strukturę i maszyny.
W XVII wieku był to jeden z trzech młynów na północnym skraju Svaneke.
Młyn znajdował się tuż przy szczycie klifu, ale został przeniesiony, gdy została położona droga w 1866 roku. Z tej okazji ustawiono go na fundamencie o wysokości jednego metra, powiększono i wyposażono w najnowocześniejszy osprzęt.
Młyn, który nadal ma drewniane żagle, pozostawał w użytkowaniu do 1928 r. W 1975 r. został przeniesiony do Byforeningen Svanekes Venner, którzy nadal są właścicielami. Jest to zabytkowy budynek od 1960 roku.
Bechs Molle stoi przy drodze ze Svaneke do Gudhjem , jest łatwo dostępny, ale zazwyczaj pozostaje zamknięty dla odwiedzających.
Svanemøllen
Swan Mill to drewniany młyn tartaczny położony na zachód od Svaneke. Zbudowany w 1857 roku, pozostał w użytkowaniu aż do 1950 roku. Od 1960 roku jest to zabytkowy budynek.
Z biegiem lat Bornholm miał do 30 holenderskich młynów zbudowanych z drewna i prawie tyle samo w murze. Dziś pozostają cztery drewniane i trzy murowane. Spośród drewnianych młynów tylko Svanemøllen znajduje się na liście. Jego ośmiokątny korpus jest pokryty gontem dębowym, podobnie jak czapeczka w kształcie cebuli.
Zarówno wiatrak, jak i piekarnia zakończyły działalność w latach pięćdziesiątych. W 1958 roku, tuż przed wyburzeniem, młyn został przejęty przez Svanekesa Vennera, który następnie podjął szeroko zakrojone prace restauratorskie.
