Tradycja, kultura i rękodzieło
 

Kultura Bornholmu

Bornholm to nie tylko urokliwa natura, piękna pogoda i mile spędzone wakacje. Wyspa ma również głęboko zakorzenione tradycje kulturalne. Najlepszym tego dowodem jest fakt, że teatr w Rønne, zbudowany w r.1823 to najstarszy czynny do dziś teatr w Danii.

Istnieje tu również wiele amatorskich zespołów muzycznych i teatralnych, odnoszących sukcesy na konkursach amatorskich.

Dumą wyspy jest słynny duński malarz Oluf Høst, którego nastrojowe obrazy podziwiać można w bornholmskim Muzeum Sztuki w Rø oraz znany pisarz Martin Andersen Nexø, którego dom rodzinny w Nexø udostępniony jest zwiedzającym.

Do odwiedzin zaprasza też wiele innych bornholmskich muzeów. Rzemiosło artystyczne na wyspie zapoczątkowane zostało poprzez produkcję tzw. zegarów bornholmskich (przypominają znane w Polsce zegary gdańskie i ich kolekcję można obejrzeć w Muzeum Bornholmu w Rønne).

Dziś tradycję rzemiosła artystycznego podtrzymują licznie tu osiadli twórcy ceramiki artystycznej i szkła artystycznego oraz wyrobów tekstylnych. Prowadzą oni warsztaty, gdzie produkcja wyrobów połączona jest z ich sprzedażą.

Latem wyspa tętni życiem muzycznym, odbywa się tu bowiem wiele festiwali i koncertów muzyki poważnej (wiele z nich w zabytkowych kościołach -rotundach) oraz jazzowych; wszystkie z udziałem czołowych muzyków duńskich i zagranicznych.

tradycja na Bornholmie

Bornholm- wyspa artystów

Bornholm ma wiele przydomków, ale z pewnością zasłużył na miano „wyspy artystów”. Specyficzna atmosfera, niezwykłość krajobrazów, znakomite światło i wreszcie obfitość surowców, które mogą być przedmiotem obróbki, przyciągnęły tu rzesze twórców, również z zagranicy.

W niewielu miejscach Europy znajdziemy tylu artystów – rzeźbiarzy, projektantów biżuterii, ceramiki, szkła, co na Bornholmie, prawdziwej perle Bałtyku.

Już od ponad 100 lat wyspa przyciąga kreatywne dusze – widocznym śladem ich obecności są liczne muzea sztuki i rękodzieła, galerie, miejsca wystawowe i otwarte warsztaty, gdzie można podpatrzeć artystów podczas twórczego procesu. Niesamowitym przeżyciem jest obserwacja produkcji szkła, kształtowanego przez ludzki oddech i dłonie.

Na wyspie rozsiane są liczne pracownie malarskie, rzeźbiarskie, stolarskie, wyrobów tekstylnych, jubilerskich, z granitu, są kuźnie, wytwórnie świec.

Głównymi ośrodkami sztuki i rzemiosła są miasteczka: Gudhjem, Ronne, Svaneke i Allinge-Sandvig. Obecnie działa tu około stu różnych pracowni artystycznych.

Ceramika i szkło artystyczne

Na Bornholmie przeważają pracownie ceramiczne (keramik), działające w oparciu o lokalne złoża gliny. Największą z nich jest pracujące muzeum, urządzone w fabryce wyrobów ceramicznych Hjorths Fabryk w Ronne. W galerii i instytucie sztuki Gronbechs Gard w Hasle zobaczymy to, co najlepsze w ceramice z Bornholmu. Warto zajrzeć do Paradis Keramik w Bodlisker koło Nexo, Helle Lund-Hansen (HEKA Stentoj) w Nexo, Jans Keramik w Dueodde lub do Evy Brandt w Ronne.

Nietrudno jest zachwycić się siłą twórczą artystów i małymi arcydziełami powstającymi w licznych warsztatach szkła artystycznego, gdzie szkło jest formowane tradycyjną metodą – za pomocą ludzkiego oddechu. Wielu twórców otwiera swoje warsztaty dla zwiedzający, by mogli zobaczyć i doświadczyć, jak z połączenia piasku i żaru oraz wyobraźni twórczej i siły ludzkich płuc powstają kunsztowne misy, karafki, kieliszki, świeczniki, biżuteria i niezwykłe ozdoby.

Ważne miejsce na artystycznej mapie wyspie zajmują huty szkół artystycznego (glashytte). Te małe, ale nowocześnie wyposażone pracownie znane są w Europie i poza jej granicami. Wizyta w jednej z hut, gdzie można przyjrzeć się procesowi wytopu i formowania szkła, jest niewątpliwą atrakcją turystyczną.

Hjorths Fabryk
noc świętojańska na Bornholmie

Tradycje Bornholmu

Noc świętojańska

Na Bornholmie kultywowany jest jeden prastary zwyczaj typowy zwłaszcza dla mieszkańców Skandynawii, a mianowicie palenie ognisk w czasie najkrótszej letniej nocy. Duże ogniska płoną wtedy na wybrzeżach w pobliżu większości osad ludzkich. Tradycja sięga głęboko w czasy pogańskie, jednak współcześni Skandynawowie z wielkim wdziękiem potrafią dać Jesu Krist świeczkę, a Odynowi i Thorowi solidne ognisko.

Røgeri- wędzarnie na Bornholmie

Drugą starannie kultywowaną tradycją jest rytuał wędzenia śledzi. Tylko na Bornholmie przetrwało tak wiele wędzarni- røgeri. W kilku knajpkach zlokalizowanych przy wędzarniach można wykupić prawo do czegoś w rodzaju szwedzkiego stołu (Fiskebuffet). Suma 120-180 DK daje prawo do nieograniczonej ilościowo wyżerki, komponowanej z kilkudziesięciu różnych dań i przekąsek.

Klienci popuszczają pasa, jednak rzadko komu udaje się narazić gospodarzy na straty, a jak jeszcze gość pozwoli sobie na duże piwo (płatne osobno) to już nie ma żadnych szans w tej konkurencji. Piwo często serwuje się wg tradycyjnych miar pojemności, duże piwo zawiera kwartę czyli około jednego litra złocistego trunku.

Wędzarnie na Bornholmie
krolle bolle
Krolle Bolle

Według lokalnych podań, opiekuńczym duszkiem wyspy jest mały i poczciwie wyglądający troll zwany Krølle Bølle. Mieszka on wraz ze swa rodziną: tatą Bobbarækusem, mamą Bobbasiną i siostrą Krølle-Borrą w lesie Langebjerg, niedaleko ruin zamku Hammershus. Jest małym psotnikiem, płatającym pod osłoną nocy - wraz z całą swą rodziną - nieustanne figle gospodarzom bornholmskim, ale i jednocześnie lojalnym obrońcą wyspy.

Według miejscowej legendy, podczas najazdu Szwedów na wyspę, dzielny troll postraszył ich tak bardzo, że ci w popłochu zawrócili do Szwecji. Obecnie Krølle Bølle przemienił się w symbol wyspy i ulubieńca najmłodszych turystów odwiedzających Bornholm (są tu nawet pyszne lody noszące nazwę Krølle Bølle, choć według legendy sam troll woli kisiel z czarnych jagód) - oraz jakże miłą z niej pamiątką. Pozwólmy sobie jednak wierzyć, że Krølle Bølle w dalszym ciągu zerka swym czujnym i opiekuńczym okiem na wyspę, jej gości i jej mieszkańców.....

Rękodzieło na Bornholmie

W kilkunastu miejscowościach wyspy przetrwały zabytkowe warsztaty i manufaktury, gdzie kultywuje się stare technologie i wytwarza unikalne produkty. „Specjalnością domu” są niewielkie precjoza wykonywane z miejscowego granitu lub drewna.

artyści na Bornholmie
Tweet
Ta strona używa ciasteczek (cookies), dzięki którym nasz serwis może działać lepiej. Akceptuję
Facebook
Instagram